گروه درمانی چیست؟
گروه درمانی نوعی روان‌درمانی است که در آن یک یا چند درمانگر هم‌زمان با گروهی از مراجعان (معمولاً بین ۵ تا ۱۵ نفر) کار می‌کنند. این نوع درمان در کلینیک‌های روان‌شناسی، بیمارستان‌ها، مراکز مشاوره و حتی گروه درمانی آنلاین قابل دسترسی است.
گروه‌درمانی می‌تواند به‌تنهایی یا در کنار روان‌درمانی فردی انجام شود و بسته به مشکل افراد، گاهی مؤثرترین انتخاب برای رشد و تغییر مثبت است.
چه انتظاری باید از جلسات گروه‌درمانی داشت؟
جلسات گروه‌درمانی معمولاً هفته‌ای یک تا دو بار و به مدت ۱ تا ۲ ساعت برگزار می‌شود. بعضی افراد فقط در گروه شرکت می‌کنند و برخی دیگر در کنار درمان فردی، از گروه‌درمانی نیز بهره می‌برند.
گروه‌ها می‌توانند برای موضوعات خاصی مانند افسردگی، اضطراب، سوء‌مصرف مواد، غم و فقدان، یا بهبود مهارت‌های ارتباطی طراحی شده باشند.
چه نوع گروه‌هایی وجود دارد؟
گروه‌درمانی بر اساس مشکل یا رویکرد درمانی، انواع مختلفی دارد:
- گروه‌های شناختی-رفتاری (CBT): تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسالم
- گروه‌های بین‌فردی: تمرکز بر روابط و تعاملات اجتماعی
- گروه‌های روان‌آموزشی: آموزش درباره اختلالات و روش‌های مقابله
- گروه‌های توسعه مهارت: بهبود مهارت‌های اجتماعی و عملکردی
- گروه‌های حمایتی: ارائه پشتیبانی روانی برای افراد و خانواده‌ها
مزایای گروه‌درمانی
- حمایت و همدلی: دیدن افرادی با مشکلات مشابه، احساس تنهایی را کاهش می‌دهد.
- الگوبرداری: مشاهده پیشرفت دیگران، امید و انگیزه ایجاد می‌کند.
- یادگیری مهارت‌های اجتماعی: دریافت بازخورد مستقیم در یک محیط امن
- هزینه کمتر: نسبت به جلسات فردی، مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
- اثربخشی علمی: تحقیقات نشان داده‌اند که گروه‌درمانی در درمان اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب، OCD، PTSD و… مؤثر است.
تکنیک‌ها و فعالیت‌های گروه‌درمانی
شیوه برگزاری جلسات بستگی به سبک درمانگر دارد. برخی جلسات شامل گفت‌وگوی آزاد هستند و برخی دیگر برنامه‌ریزی‌شده با فعالیت‌هایی مانند:
- فعالیت‌های یخ‌شکن و شناخت اعضا
- نوشتار درمانی و بیان احساسات
- تمرین مهارت‌های جدید
- تجسم اهداف و برنامه‌ریزی برای رسیدن به آن‌ها
آیا گروه‌درمانی برای شما مناسب است؟
پیش از پیوستن به یک گروه، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- میزان آمادگی برای اشتراک‌گذاری: اگر در تعامل با دیگران دچار اضطراب شدید هستید، ممکن است گروه‌درمانی برای شما سخت باشد.
- نیاز به امتحان چند گروه: پیدا کردن گروه مناسب مثل انتخاب درمانگر مناسب، نیاز به تجربه دارد.
- عدم بحران روانی حاد: اگر در وضعیت بحرانی یا دارای افکار خودکشی هستید، ابتدا به درمان فردی یا کمک فوری مراجعه کنید.
- انتخاب گروه باز یا بسته: گروه‌های باز امکان پیوستن در هر زمان را دارند؛ اما گروه‌های بسته ساختار منسجم‌تری دارند.
چه مشکلاتی با گروه‌درمانی قابل درمان‌اند؟
گروه‌درمانی می‌تواند در درمان بسیاری از اختلالات و چالش‌های روانی مؤثر باشد، از جمله:
- افسردگی و اضطراب
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
- اختلالات خوردن
- اختلالات توجه (ADHD)
- مدیریت خشم، سوگ، طلاق، استرس مزمن و بیماری‌های مزمن
چگونه می‌توان گروه مناسب را پیدا کرد؟
برای شروع، با روانشناس خود مشورت کنید. همچنین می‌توانید از کلینیک‌های سلامت روان، مراکز مشاوره یا منابع آنلاین کمک بگیرید.
در هنگام انتخاب، به این موارد توجه کنید:
- نوع گروه (باز یا بسته)
- تعداد اعضا
- شباهت مشکلات میان اعضا
- ترکیب گروه‌درمانی با درمان فردی
سخن پایانی
گروه‌درمانی می‌تواند یک تجربه شفابخش، آموزنده و اثربخش باشد؛ به‌ویژه زمانی که در یک محیط امن و حرفه‌ای هدایت شود. اگر آمادگی دارید در یک فضای گروهی، خودتان را بهتر بشناسید و مهارت‌های جدیدی یاد بگیرید، شاید وقت آن رسیده که به یک گروه‌درمانی بپیوندید.
